Het Hertogenpad
in Limburg
Deze blog is geschreven door Wandelvrouw Bregje Schipper, Zij wandelde in de herfst van 2020 het Limburgse traject van het Hertogenpad. Hier lees je over haar ervaringen.
De vele facetten van het Hertogenpad
Een geweldige vreugdesprong maakte ik, toen ik als noordelijke wandelblogger werd uitgenodigd om mee te werken aan het Limburg Magazine 2021 en om een blog te schrijven voor de website HartvanLimburg.nl. Limburg heeft namelijk alles wat ik me als enthousiast wandelaar kan wensen: prachtige natuur, een diversiteit aan leuke routes, cultuur, goede wandelvoorzieningen, de mooiste Nationaal Parken, lieve gezellige mensen en vlaai! Ik hoefde niet overgehaald te worden. Ik kom! Het voorstel was om de laatste drie etappes van het Hertogenpad te lopen. Een tof idee.
Het Hertogenpad
Het Hertogenpad is een officiële Lange Afstands Route (LAW 13) die aangegeven wordt met een wit-rode markering. Het wandelpad is 238 km lang en wordt verdeeld in 12 etappes. Het Hertogenpad loopt van Breda door Brabant, gaat bij de Groote Peel de grens over naar Limburg en eindigt in Roermond. Het bestrijkt het gebied waar de hertogen vanaf de dertiende eeuw de basis leggen voor de huidige Nederlandse provincies Brabant en Limburg met kerken, kunst en handel. Een tijd waarin steden als Breda en Roermond tot bloei komen en de gegoede stand in het huidige zuiden van ons land, het volle bourgondische leven vieren. De route loopt door prachtige natuurgebieden zoals, in het Limburgse deel, door de eindeloze Groote Peel en het Leudal. Ik ben heel benieuwd wat ik nog terug zie van de geschiedenis van de hertogen en ik verheug me vooral op de natuur. Natuur zoals je die niet ziet in het noorden.
Het Hertogenpad wordt aangegeven met een rood-witte markering.
Etappe 10: Liessel - Meijel
Ik start bij de bushalte Rechte Heitraksedijk in Liessel, waar het officiële begin is van etappe 10. Het is nog redelijk vroeg en de lage novemberzon zorgt voor mooie plaatjes. Na een flink stuk door agrarisch gebied te hebben gewandeld, kom ik aan bij De Groote Peel.
Nationaal Park De Groote Peel
Nationaal Park De Groote Peel ligt op de grens van Limburg en Noord-Brabant. Daar waar vroeger veen werd afgegraven en armoede en ellende heerste, is nu een natuurgebied van internationale klasse ontstaan, vooral vermaard om zijn vogelrijkdom. Het gebied is 1500 hectare groot en wordt niet doorsneden door autowegen, hoogspanningsleidingen of andere ontsierende infrastructurele werken. Weids en waterrijk herinnert het landschap aan vroeger. Het is een plek waar je heerlijk kunt wandelen, ja zelfs kunt verdwalen.
Van het een op het andere moment kom ik een totaal andere wereld terecht. Ik wandel over een pad van gras met de dauwdruppels er nog aan. Mijn omgeving kleurt oranjebruin en een stilte heerst over de vlakte. Ik hoor alleen de vogeltjes die vrolijk voor me uit vliegen en zie dat ze zich verstoppen in de bomen. Wat is het hier mooi!
Ik moet mijn best doen om niet te verdwalen. Ik pak meerdere malen mijn telefoon erbij om de route via de gps weer op te pakken, want de alternatieve routebeschrijving in het boekje van het Hertogenpad is niet aan mij besteed. Ik ben zo in beslag genomen door de prachtige omgeving dat ik afslagen mis.
De weidsheid van het gebied is enorm.
Via de buitenrand van de Groote Peel kom ik uiteindelijk bij het buitencentrum De Pelen aan. Een vriendelijke medewerkster van Staatsbosbeheer legt me uit dat een gedeelte van het natuurgebied in de herfst van 15 oktober tot en met 30 november afgesloten is vanwege de vogeltrek. Ook in het broedseizoen van 15 maart tot 15 juli is De Groote Peel is er een gedeelte dicht. Wel iets om rekening mee te houden.
Buitencentrum De Pelen
Buitencentrum De Pelen ligt aan de rand van Nationaal Park De Groote Peel. Het is een mooi vertrekpunt om allerlei activiteiten te ondernemen. Er staat van alles voor je klaar. Bij de informatiebalie worden doe- en ontdektochten verhuurd voor alle leeftijden en starten 3 kleuren paaltjeswandelingen van verschillenden afstanden. In het bezoekerscentrum zijn ook fiets- en wandelkaarten, boeken en souvenirs te koop. Er worden diverse activiteiten vanuit het buitencentrum georganiseerd. Kijk maar eens op de website naar wat er allemaal te doen is.
Ik trakteer mijzelf op een grote cappuccino op het terras achter het bezoekerscentrum. Heerlijk! Dan vervolg ik mijn wandelroute. In het eerste deel kom ik nog best veel wandelaars tegen. Maar al snel wandel ik helemaal alleen over de voormalige veenafgravingen. De uitgestrektheid van het gebied straalt een enorme rust uit. Wat fijn om hier te zijn.
Ik zie wel dat er behoorlijk gewerkt wordt aan het gebied. De paden zijn stuk gereden door groot materieel. De huidige droogte is slecht voor het gebied, zo vertelde de medewerkster van Staatsbosbeheer me. Daarom wordt er aan gewerkt om het gebied zoveel mogelijk vocht te laten vasthouden.
Dan zie ik in de verte een enorm bouwwerk. Het lijkt wel een lanceertoren van de Thunderbirds. Dichterbij gekomen zie ik dat het een uitkijktoren is. Vanuit de bovenste verdieping moet je vast een enorm mooi uitzicht hebben over het natuurgebied en de landerijen aan de andere zijde. Helaas wordt het al donker en moet ik nog een paar kilometer lopen tot Meijel waar ik vannacht logeer. Met pijn in mijn hart sla ik de uitkijktoren over.
Uitkijktoren Belfort Vossenberg komt dichterbij.
Uitkijktoren Belfort Vossenberg
De 22 meter hoge uitkijktoren, die Belfort Vossenberg heet, is gebouwd op Vossenberg, het hoogste gedeelte van De Peel. Onder de toren vind je een oorlogsmonument en verschillende kazematten, bunkers die in de Tweede wereldoorlog zijn gebouwd als onderdeel van de Peelraamstelling. Ook in de toren is aandacht voor de oorlog, door informatieborden op de verdiepingen. Naast de uitkijktoren is een nieuwe wandelroute langs de kazematten aangelegd, met daarbij informatiepanelen. Ik verlaat De Peel en wandel de laatste kilometers naar Meijel waar ik vanavond logeer in hotel en Grand Café Goejje. Het was een geweldige wandeldag door een wel heel bijzonder natuurgebied.
Etappe 11: Meijel - Haelen (Leudal)
Vanuit Meijel gaat de route van het Hertogenpad richting het Kanaal van Deurne. Als ik er aan kom zie ik maar één kanaal, terwijl ik op de kaart zie dat het er twee moeten zijn. Twee kanalen naast elkaar, dat is best gek. Er zit een mooi verhaal van koppigheid en grote ego’s van mannen met geld en macht aan vast.
Eerst was er de Helenavaart, gegraven door grootverdiener Jan van Griendt, voor het vervoer van turf en afvoer van water. Ook de gemeente Deurne wilde fortuin maken, maar tot woede van de gemeente weigerde Van Griendt de schepen doorgang op zijn kanaal. Waarop de gemeente Deurne hem verbood om zijn kanaal verder naar het noorden door te trekken en de gemeente haar eigen kanaal groef, pal naast die van Van Griendt. Dat is de reden dat beide vaarten pal naast elkaar liggen.
Ik heb een gemakkelijke wandeling langs het kanaal. Ik hoef niet op de route te letten en kan zo’n 4 km stevig doorstappen. Het is fris vanochtend en ik blijf graag lekker in beweging. Veel foto’s kan ik ook niet maken. Er gebeurt niet zo heel veel langs het kanaal. Alleen een mooie brug vraagt om een fotosessie.
Langs het kanaal van Deurne
Waterbloem en Weijenhout
Hier in het beekdal van de Roggelse beek was vroeger een drijfnat bos. Nu doen Staatsbosbeheer en het Waterschap er alles aan om het droog te krijgen. Er bloeien bijzondere planten vanwege het ijzerrijke kwelwater dat hier uit de grond komt. Je vindt er plantjes als waterviolier, moerasviooltje, koningsvaren, blauwe zegge en moerashertshooi. Er lopen mooie wandelroutes door deze alleraardigste natuurgebieden. De Trage Tocht Heibloem gaat o.a door Waterbloem en is een echte aanrader.
Het Hertogenpad steekt recht door het Weijenhout. Het is heerlijk in het bos. Ik geniet van de herfstkleuren en kom verschillende wandelaars tegen die hun hond uitlaten. Ik kom uit bij een recreatiepark met mooie vakantiewoningen. Hier kan een fijne tussenstop gemaakt worden voor koffie en een lunch. Dan wandel ik de Heldense Dijk op. Nog een klein stukje door het groen alvorens ik in agrarisch gebied uitkom. Niet het meest boeiende stuk. Maar ik kom steeds dichter bij het deel van het Hertogenpad waar ik het meest naar uitkijk: het Leudal. Nog even doorzetten en ik ben er. Van een heleboel mensen hoorde ik dat het Leudal een mooi en bijzonder stukje Limburg is. Het werd vaak genoemd en aangeraden als ik vertelde dat ik daar ging wandelen. Dus ik ben super, super benieuwd.
Het Leudal
Het Leudal is een natuurgebied dat gekenmerkt wordt door zijn diepe beekdalen. Het water van de Zelserbeek en de Leubeek heeft de beekdalen in eeuwen tijd zo diep uitgesleten, dat ze soms op ravijnen lijken. De beekdalen zijn omringt door grotendeels natuurlijk bos waarin ook de hazelaar, berk en wilg voorkomen. In het voorjaar bloeit op de oevers een tapijt van bosanemonen, dalkruid en lelietjes-van-dalen.
Het Leudal is een zeer populair recreatiegebied. Er lopen verschillende wandelroutes, maar ook ruiterpaden en fietspaden als onderdeel van het fietsroutenetwerk.
De route stuurt me recht door het bos, terwijl ik steeds geheimzinnige paadjes zie die naar beneden lopen. Daar in de diepte gebeurt het vast. Terwijl ik overweeg om van de route af te gaan, zie ik ineens het water van de beek voor me. Wonderschoon en betoverend is het herfsttafereel dat ik voor me zie in het mooie novemberlicht.
Een brug over de Leu.
Het Leudal is prachtig. Ik wandel langs de Sint Ursulamolen of Leumolen uit 1773 (vernoemd naar Sint Ursula). Het is een watermolen, gebruikt voor graan en olie. Het grote schoepenrad draait, maar verder is het er uitgestorven. In de tuin waar bijzondere fruitbomen staan zou je heerlijk kunnen picknicken. Ik wandel door naar mijn eindbestemming voor vandaag: Bezoekerscentrum Leudal met het Leudalmuseum.
Bezoekerscentrum Leudal met het Leudalmuseum.
Vanuit Bezoekerscentrum Leudal zijn mooie wandeltochten te maken. Hier start Water Wandel Wereld Pad, maar ook verschillende andere paaltjesroutes beginnen hier. In het bezoekerscentrum is het Leudalmuseum gevestigd. Het museum geeft informatie over de flora en fauna, de archeologie, heemkunde en wat geschiedenis (met name de Tweede Wereldoorlog) van het gebied. Meer informatie over alle mogelijke activiteiten vind je op de website.
Etappe 12: Haelen (Leudal) - Roermond (DOR)
Dan begin ik aan de laatste etappe van het Hertogenpad. Een relatief korte etappe van maar 12,6 km. Ik start bij Bezoekerscentrum Leudal en duik de bossen in. Het is nog steeds het Leudal, maar het heeft niet het betoverende dat het deel met de beekdalen had. Het is gewoon een prima bos om doorheen te lopen.
Routenetwerk
Ik loop vandaag een korte route omdat ik het Hertogenpad volg. Het leuke van wandelen in Noord- en Midden-Limburg is dat ze een uitstekend wandelroutenetwerk hebben waarmee je je eigen route kunt uitzetten. Via de routeplanner op je computer kun je op de kaart de nummers noteren van de route die jou leuk lijkt. Je kunt er ook beproefde wandelroutes kopiëren. Via de routenummers die op paaltjes onderweg staan, volg je zo de route met de afstand die bij jou past.
Ik kom aan bij het plaatsje Horn en loop langs de buitenzijde. Tussen de bomen door zie ik kasteeltorens opdoemen. Ik weet niet wat ik zie: zo mooi! Ik sta voor kasteel Horn en ik denk: zo hoort een kasteel eruit te zien, met ronde torens en stevige muren. Het licht schijnt door de geelgekleurde herfstbladen waardoor het lijkt alsof uit de ramen van het kasteel gouden licht schijnt.
Kasteel Horn, een kasteel zoals een kasteel er uit hoort te zien.
De tuin rondom het kasteel is opengesteld voor wandelaars. Bijzonder om te beseffen dat het kasteel vroeger aan de oevers van de Maas lag. Die ligt nu een flink eind verder. Via een prachtige laan loop ik richting de Maas.
Roermond
Via bruggen en de Weerd kom ik aan in Roermond. Ik moet bekennen dat ik hier nog nooit eerder ben geweest. Vrijwel meteen loop ik tegen mijn overnachtingsplekje van vanavond aan: B&B De Pastorie. Dat ziet er super uit. Maar eerst loop ik door. Ik kan niet wachten om meer van Roermond te zien en te weten. Ik heb een afspraak met stadsgids Henk Denissen die me op een korte stadswandeling mee neemt door het hart van Roermond en me daar de belangrijkste historische plekken laat zien.
Stadsgids Henk Denissen laat de mooiste plekjes van Roermond zien.
Ik leer veel over het roerige verleden van Roermond. Het is bijna niet bij te houden: Duitsers, Oostenrijkers, Spanjaarden, Hollanders, Belgen en Fransen, allemaal hebben ze de stad veroverd. Interessant is ook de rol van de kerk en de heerschappij van de hertogen van Gelre en het belang daarvan voor Roermond.
We bezoeken de Onze Lieve Vrouwe Munsterkerk van Roermond en zien daar het praalgraf van Gerard, graaf van Gelre († 1229) en zijn echtgenote Margaretha van Brabant († 1231). Leuke details zijn dat ze met hun ogen half open liggen omdat ze omhoog kijken naar het beeld van Christus Triomfator, die hen voorging in de herrijzenis.
De Onze Lieve Vrouwe Munsterkerk van Roermond met het praalgraf.
Ik geniet van de stadwandeling Roermond met een gids, die langs alle bijzondere plekken gaat en luister met veel plezier naar de verhalen die erbij horen. Zo’n (stads)wandeling met een gids (die zijn verhaal kan afstemmen op jouw interesses) is een echte aanrader. Door heel de regio worden dit soort wandelingen georganiseerd voor groepen en het is heel gemakkelijk te regelen via deze website. Ik neem afscheid van mijn gids. Het was super.
Ik laat me heerlijk verwennen in B&B De Pastorie. Een lieve ontvangst en een fijne kamer. Weet je dat in het pand van de B&B ook een chocolaterie zit? Dat is pas echt een cadeautje en ik zeg geen nee tegen al dat lekkers.
Outlet Roermond
Ik sluit de dag af met een bezoek aan het Designer Outlet Roermond. Die is elke avond tot 8 uur open en ligt op een steenworp afstand van de B&B. Met een ritje in het reuzenrad bij de outlet is aan mijn wandeldriedaagse een einde gekomen.
Het waren drie prachtige dagen over een wandelroute die mij veel facetten van Noord- en Midden-Limburg heeft laten zien. Genoten van de overweldigende natuurgebieden, de cultuur, geschiedenis, een prachtige stad, lekker eten en drinken en lieve mensen. Noord- en Midden-Limburg, ik kom graag nog eens terug.
Dit artikel is geschreven door: Bregje Schipper
Bregje Schipper is de vrouw achter het populaire wandelblog Wandelvrouw.nl. Op een bepaald moment in haar leven besloot ze de Kilimanjaro op te wandelen. Een nieuwe verslaving was daarmee geboren. Sindsdien wandelt ze over de hele wereld en schrijft ze verhalen over haar belevenissen.
Je kunt Bregje volgen op haar blog voor mooie wandelverhalen, inspiratie, tips en wandelweetjes. Ook is ze actief op Facebook, Twitter en Instagram.